عوارض میومکتومی/ یک روش جدید برای جراحی برای فیرومهای رحمی/ این روش باعث ناباروری نمی شود!

یک مطالعه جدید نشان داده که میتوان به کمک یک روش ساده غیر جراحی فیبروئیدهای رحم را به نحوی که تاثیر در توان بارداری زنان ایجاد نکند درمان کرد.

فیبروئید یا میوم ها تومورهای خوش خیم رحم هستند که شیوع زیادی دارند. منشا این تومورها عضلات جدار رحم هستند و میتوانند موجب بروز مشکلاتی مانند ناباروری، دردهای شکمی یا خونریزی های قاعدگی زیاد شوند.

در روش ذکر شده که به آن Uterine fibroid embolization یا UFE میگویند عروق خونی که به سوی فیبروئید میروند را مسدود میکنند تا خونرسانی به آن قطع شده و در نتیجه فیبروئیدها کوچک شده و حتی از بین بروند. تا کنون این روش برای زنان در سنین باروری توصیه نمیشده چون ممکن است خونرسانی به خود رحم هم مختل شده و در کارکرد آن تاثیر منفی بجای بگذارد.

در حال حاضر درمان مرسوم فیبروئید یا میوم ها جراحی میومکتومی myomectomy است که در آن تومور یه توسط جراحی برداشته میشود. حال محققین پرتقالی در مطالعه ای جدید توانسته اند تنها عروق خونی که به سوی فیبروئیدها میروند را به توسط ارسال ژلفوم به سوی آنها مسدود کنند به طوری که به کل رحم آسیبی وارد نشود با اینحال تومورها از بین بروند.

در این روش جدید که به آن آمبولیزاسیون انتخابی یا select UFE میگویند تکه های کوچکی به نام ژلفوم gel foam به درون عروق خونی تغذیه کننده فیبروئید ها در رحم تزریق شده تا خونرسانی به آنها متوقف یا کم شود.

محققان 149 بیمار را که به علت وجود فیبروئید نمیتوانستند باردار شوند را به توسط روش ذکر شده درمان کردند و همه زنان توانستند باردار شوند. نتایج مطالعه ذکر شده در شماره ماه ژوئن 2017 مجله Radiology منتشر شده است.

میومکتومی چیست؟

میومکتومی روشی برای برداشت فیبروم رحم است. فیبروم رحم یا فیبروئیدهای رحمی توده های غیرسرطانی شایعی در رحم هستند که معمولا در سنین باروری ایجاد می شوند اما می توانند در هر سنی اتفاق بیفتند.

هدف از جراحی میومکتومی برداشت فیبروم یا فیروئیدهایی است که منجر به بروز علائم بیماری شده و سپس بازسازی رحم است. بر خلاف هیسترکتومی که در آن کل رحم برداشته می شود در میومکتومی تنها فیبروم ها برداشته و باقی رحم به صورت دست نخورده باقی می ماند.

در خانم هایی که میومکتومی انجام می دهند، علائمی مانند خونریزی های سنگین قاعدگی و فشار لگنی بهبود می یابد.

میومکتومی چرا انجام می شود؟
پزشک ممکن است انجام میومکتومی را برای فیبروم های رحمی توصیه کند که منجر به بروز علائم آزاردهنده ای در شما شده اند به نحوی که در عملکرد روزمره شما تداخلی ایجاد کرده اند. اگر شما به انجام جراحی نیاز داشته باشید، دلایل ترجیح میومکتومی به جای هیسترکتومی برای درمان فیبروم رحم عبارت است از:

ممکن است شما بخواهید بچه دار شوید.
شما بخواهید رحم خود را حفظ کنید.
پزشک مشکوک شود که فیبروم رحم ممکن است بر باروری شما تاثیر بگذارد.

خطرات و عوارض بعد از عمل فیبروم رحم یا میومکتومی:
میومکتومی عوارض کمی دارد اما با این حال این روش چالش هایی را در پی دارد. خطرات و عوارض میومکتومی عبارت است از:

از دست رفتن خون زیاد: خیلی از خانم ها به دلیل خونریزی های سنگین قاعدگی دچار آنمی یا کم خونی هستند و بنابراین در خطر بیشتری برای مشکلات مربوط به از دست رفتن خون قرار دارند. پزشک ممکن است راه هایی را قبل از جراحی فیبروم رحم یا میومکتومی به شما توصیه کند تا تعداد سلول های خونی خود را افزایش دهید. در طول میومکتومی جراحان اقداماتی را برای پیشگیری از خونریزی بیش از حد انجام می دهند از جمله مسدود کردن جریان از شریان های رحمی و تزریق داروهایی پیرامون فیبروم ها که منجر به محافظت عروق شود. تحقیقات نشان می دهد از دست رفتن خون بین میومکتومی و هیسترکتومی مشابه است. بنابراین در هر دو روش میزان خون از دست رفته در رحم های بزرگتر، بیشتر است.
چسبندگی: شکاف رحم برای برداشت فیبروم های رحم می تواند منجر به چسبندگی شود که ممکن است بعد از جراحی میومکتومی ایجاد شود. در خارج از رحم این چسبندگی ها می تواند ساختارهای مجاور را گرفتار کند و سبب انسداد لوله های فالوپ و یا چسبندگی در روده شود.

به ندرت این چسبندگی ها می تواند داخل رحم ایجاد شود و منجر به پریودهای سبکی شده و حتی می تواند مشکلاتی را برای باروری به همراه داشته باشد (سندرم آشرمن). میومکتومی لاپاراسکوپی می تواند منجر به چسبندگی کمتری در مقایسه با میومکتومی شکمی (لاپاراتومی) شود.

عوارضی برای بارداری یا زایمان یا حاملگی بعد از انجام میومکتومی: بارداری یا حاملگی بعد از انجام میومکتومی می تواند با برخی ریسک ها حین زایمان همراه باشد. اگر جراح در هنگام میومکتومی شکاف عمیقی را روی دیواره رحم ایجاد کرده باشد، پزشکی که بارداری بعدی را انجام می دهد ممکن است انجام سزارین را به شما پیشنهاد کند تا از پارگی رحم در طول زایمان جلوگیری کند، پارگی رحم عارضه بسیار نادری است که ممکن است اتفاق بیفتد. فیبروم رحم همچنین با عوارض بارداری ارتباط دارند.

احتمال اندک برای هیسترکتومی: به ندرت اتفاق می افتد در صورتی که خونریزی غیر قابل کنترل باشد و یا سایر ناهنجاری ها علاوه بر فیبروم حین جراحی مشخص شود، پزشک ناچار خواهد شد تا کل رحم را خارج کند.
احتمال اندک برای انتشار یک تومور سرطانی: به ندرت پیش می آید که تومورهای سرطانی به جای فیبروم رحم اشتباه گرفته شوند. اگر تومور به قطعات کوچکی تبدیل شود شانس گسترش آن افزایش خواهد یافت. ریسک این اتفاق در دوران بعد از یائسگی و با افزایش سن فرد افزایش می یابد.

استراتژی هایی برای پیشگیری از عوارض احتمالی جراحی فیبروم رحم یا میومکتومی:
برای به حداقل رساندن عوارض و خطرات میومکتومی پزشک ممکن است توصیه های زیر را داشته باشد:

مصرف مکمل های آهن و ویتامین ها: اگر شما دچار آنمی ناشی از فقر آهن به دلیل پریودهای سنگین باشید، پزشک ممکن است استفاده از مکمل های آهن و ویتامین ها را به شما پیشنهاد کند تا قبل از جراحی تعداد سلول های خونی تقویت شود.
درمان هورمونی: استراتژی دیگر برای اصلاح آنمی یا کم خونی درمان هورمونی قبل از جراحی است. پزشک ممکن است برای شما آگونیست هورمون آزاد کننده گنادوتروپین یا GnRH، قرص های کنترل بارداری یا سایر داروهای هورمونی را تجویز کند تا جریان خون قاعدگی را کاهش داده و یا متوقف کند. آگونیست GnRH تولید استروژن و پروژسترون را متوقف کرده و قاعدگی را متوقف می کند و سبب ساخت هموگلوبین و ذخایر آهن می شود.
درمانی برای کوچک کردن فیبروم های رحم یا فیبروئیدها: درمان های هورمونی مانند آگونیست GnRH می تواند فیبروم ها را کوچک کرده و سبب آسیب کمتر به رحم می شود به عبارتی برش افقی کوچک تری روی رحم انجام شده و یا به جای جراحی باز از روش لاپاراسکوپی می توان استفاده کرد.
در اغلب خانم ها آگونیست GnRH سبب علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن می شود. به هر حال این علائم بعد از قطع مصرف دارو از بین می رود. این درمان عموما چند ماه قبل از جراحی میومکتومی انجام می شود.

شواهد نشان می دهد که همه خانم ها نباید از این داروهای آگونیست قبل از میومکتومی استفاده کنند. آگونیست های GnRH می تواند فیبروم را به اندازه ای کوچک کند که در تشخیص و برداشت آن اختلال ایجاد کند. هزینه این داروها و عوارض جانبی آن باید با در نظر گرفتن مزایای استفاده از این داروها تعدیل شود.

داروهایی که عملکرد پروژسترون را تعدیل می کنند نیز ممکن است به کاهش علائم و کوچک شدن فیبروم کمک کند.

برای جراحی میومکتومی یا برداشت فیبروم رحم چه آمادگی لازم است؟
غذا و داروها:
در ساعت های قبل از جراحی میومکتومی شما باید از خوردن و نوشیدن پرهیز کنید. باید توصیه های پزشک متخصص زنان را بر اساس ساعت های مخصوص رعایت کنید. اگر شما دارویی خاص مصرف می کنید از پزشک بپرسید که در روزهای قبل از جراحی آیا لازم است که تغییری در مصرف داروها ایجاد کنید یا خیر. در صورتی که از سایر داروهایی که تهیه آن بدون نسخه آزاد است مانند ویتامین ها و مکمل ها استفاده می کنید پزشک خود را مطلع سازید.

در مورد انواع بیهوشی که ممکن است دریافت کنید با پزشک خود مشورت کنید:
بیهوشی عمومی بدان معناست که شما در حین جراحی میومکتومی بیدار نیستید. این روش در برخی میومکتومی های هیسترسکوپی و لاپاراسکوپی، رباتی و یا شکمی انجام می شود.

بیهوشی اسپینال که طی آن دارو وارد کانال نخاعی می شود به نحوی که اعصاب بخش پایینی بدن بی حس می شود. این روش در برخی میومکتومی های هیسترسکوپی استفاده می شود.

سایر آماده سازی ها قبل از عمل میومکتومی:
با توجه به نوع جراحی که دارید لازم است بخشی از یک روز یا تمام طول شبانه روز را در بیمارستان بمانید. میومکتومی باز شکمی معمولا مستلزم بستری شدن به مدت دو تا سه روز در بیمارستان است. در برخی موارد میومکتومی لاپراسکوپی تنها مستلزم اقامت یک شبانه روز در بیمارستان است. میومکتومی هیسترسکوپی اغلب بدون اقامت شبانه در بیمارستان انجام می شود.

بهتر است در روز جراحی میومکتومی کسی شما را همراهی کند.